Vés al contingut

Proteïnes kinases i càncer

El nostre grup està interessat en explorar les noves vies de senyalització cel·lular que controlen la proliferació i diferenciació de cèl·lules canceroses. Col·laborem amb acadèmics i empreses biofarmacèutiques per a realitzar el desenvolupament preclínic de nous fàrmacs anticàncer. Específicament, estem interessats en desxifrar el paper de la nova MAP kinasa ERK5 a la proliferació i supervivència del càncer. També estem interessats en la modulació de l'autofàgia i l'estrès del reticle endoplàsmic (ER) com a noves estratègies per a abordar el càncer, amb la finalitat de millorar els tractaments de quimioteràpia i immunoteràpia.

Volem potenciar els aspectes traslacional dels nostres recursos. Col·laborem activament amb Ability Pharmaceuticals SL en el desenvolupament preclínic/clínic del nou fàrmac antitumoral ABTL0812, que es troba actualment en assajos clínics (Fase II) per al tractament de pacients de càncer de pulmó no microcític i d'endometri avançats (NCT02201823). Hem descobert el mecanisme implicat en l'acció antitumoral d'ABTL0812: en modular l'eix Akt/mTORC1 i l'estrès del RE, aquesta molècula indueix la mort de cèl·lules tumorals activant una autofàgia citotòxica.

Equip

Jose Miguel Lizcano De Vega

Jose Miguel Lizcano De Vega

Cap de grup
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Clàudia Faúndez Vidiella

Clàudia Faúndez Vidiella

Investigador/a predoctoral
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Lorena Usero Redrejo

Lorena Usero Redrejo

Investigador/a postdoctoral
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Idoia Bolinaga Ayala

Idoia Bolinaga Ayala

Investigador/a predoctoral
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Laura Fresno Bermejo

Laura Fresno Bermejo

Investigador/a sènior
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Lluis Tort Bardolet

Lluis Tort Bardolet

Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Jose Miguel Lizcano De Vega

Jose Miguel Lizcano De Vega

Cap de grup
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Clàudia Faúndez Vidiella

Clàudia Faúndez Vidiella

Investigador/a predoctoral
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Lorena Usero Redrejo

Lorena Usero Redrejo

Investigador/a postdoctoral
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Idoia Bolinaga Ayala

Idoia Bolinaga Ayala

Investigador/a predoctoral
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Laura Fresno Bermejo

Laura Fresno Bermejo

Investigador/a sènior
Proteïnes kinases i càncer
Llegir més
Lluis Tort Bardolet

Lluis Tort Bardolet

Proteïnes kinases i càncer
Llegir més

Projectes

Grup de Recerca Emergent (GRE) Childood Cancer & Blood disorders

IP: Lucas Moreno Martín-Retortillo
Col·laboradors: Luís Gros Subias, Raquel Andreu Vilarroig, Andrea Vilaplana Blanes, Pablo Velasco Puyó, Laura Murillo Sanjuán, Maria Isabel Benitez Carabante, Aroa Soriano Fernández, Guillem Pons Barcons, Jose Miguel Lizcano De Vega, Maria Cristina Díaz de Heredia Rubio, Maria Luz Uría Oficialdegui, Maria Jose Pérez García, Miguel Segura Ginard, M Mar Mañu Pereira, Lorena Valero Arrese, Thaïs Murciano Carrillo, Constantino Sábado Álvarez, Anna Llort Sales, Grup de Recerca Emergent (GRE) Childood Cancer & Blood disorders, Raquel Hladun Alvaro, Carlota Aguilera Ordoñez, Adria Molero Valenzuela, Júlia Sansa Girona, Gabriela Guillén Burrieza, Laura Alonso Garcia, Victoria Gutierrez Valle, Idoia Bolinaga Ayala, Josep Roma Castanyer, Sergio Espinosa Gil, Elena Andretta, Grup de Recerca Emergent (GRE) Childood Cancer & Blood disorders, Amira Idrizovic
Entitat finançadora: Agència Gestió Ajuts Universitaris i de Recerca
Finançament: 60000
Referència: 2021 SGR 00638
Durada: 01/01/2022 - 30/06/2025

Publicacions

ENDOLUNG trial, part II. A phase II study of the Akt/mTOR inhibitor and autophagy inducer ibrilatazar (ABTL0812) in combination with paclitaxel/carboplatin in patients with squamous non-small cell lung cancer.

PMID: 39983444
Revista: LUNG CANCER
Any: 2025
Referència: Lung Cancer. 2025 Feb 7;201:108105. doi: 10.1016/j.lungcan.2025.108105.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Alfon, Jose; Bosch-Barrera, Joaquim; Cortal, Marc; Domenech, Carles; Estevez-Garcia, Purificacion; Fierro-Duran, Gemma; Gascon, Pere; Lizcano, Jose M; Martin-Martorell, Paloma; Moran, Teresa et al.
DOI: 10.1016/j.lungcan.2025.108105

TRIB3 silencing promotes the downregulation of Akt pathway and PAX3-FOXO1 in high-risk rhabdomyosarcoma.

PMID: 38581035
Revista: Experimental Hematology & Oncology
Any: 2024
Referència: Exp Hematol Oncol. 2024 Apr 5;13(1):38. doi: 10.1186/s40164-024-00503-9.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Altres (cartes a l'editor, abstracts, correccions, etc.)
Autors: Cabre-Fernandez, Paula; Gallego, Soledad; Gallo-Oller, Gabriel; Garcia-Gilabert, Lia; Guillen Burrieza, Gabriela; Lizcano, Jose M; Moreno, Lucas; Navarro, Natalia; Pons, Guillem; Roma, Josep et al.
DOI: 10.1186/s40164-024-00503-9

ENDOLUNG trial. A phase 1/2 study of the Akt/mTOR inhibitor and autophagy inducer Ibrilatazar (ABTL0812) in combination with paclitaxel/carboplatin in patients with advanced/recurrent endometrial cancer.

PMID: 39039449
Revista: BMC CANCER
Any: 2024
Referència: BMC Cancer. 2024 Jul 22;24(1):876. doi: 10.1186/s12885-024-12501-5.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Alfon, Jose; Barretina-Ginesta, Pilar; Bosch-Barrera, Joaquim; Cortal, Marc; Domenech, Carles; Estevez-Garcia, Purificacion; Fierro-Duran, Gemma; Garralda, Elena; Gascon, Pere; Gil-Martin, Marta et al.
DOI: 10.1186/s12885-024-12501-5

Correction: ENDOLUNG trial. A phase 1/2 study of the Akt/mTOR inhibitor and autophagy inducer Ibrilatazar (ABTL0812) in combination with paclitaxel/carboplatin in patients with advanced/recurrent endometrial cancer : Alexandra Leary.

PMID: 39075404
Revista: BMC CANCER
Any: 2024
Referència: BMC Cancer. 2024 Jul 29;24(1):911. doi: 10.1186/s12885-024-12700-0.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Altres (cartes a l'editor, abstracts, correccions, etc.)
Autors: Alfon, Jose; Barretina-Ginesta, Pilar; Bosch-Barrera, Joaquim; Cortal, Marc; Domenech, Carles; Estevez-Garcia, Purificacion; Fierro-Duran, Gemma; Garralda, Elena; Gascon, Pere; Gil-Martin, Marta et al.
DOI: 10.1186/s12885-024-12700-0

Chitinase 3-like 1 is neurotoxic in multiple sclerosis patient-derived cortical neurons.

PMID: 39658520
Revista: Clinical and Translational Medicine
Any: 2024
Referència: Clin Transl Med. 2024 Dec;14(12):e70125. doi: 10.1002/ctm2.70125.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Comabella, Manuel; Duarri, Anna; Eixarch, Herena; Lizcano, Jose M; Lopez Comellas, Gloria; Malhotra, Sunny; Matute-Blanch, Clara; Montalban, Xavier; Pinteac, Rucsanda; Soriano, Jordi et al.
DOI: 10.1002/ctm2.70125

MAP kinase ERK5 modulates cancer cell sensitivity to extrinsic apoptosis induced by death-receptor agonists.

PMID: 37919293
Revista: Cell Death & Disease
Any: 2023
Referència: Cell Death Dis. 2023 Nov 2;14(11):715. doi: 10.1038/s41419-023-06229-6.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Alari-Pahissa, Elisenda; Artigas, Antoni; Blot, Pierre-Louis; Bolinaga-Ayala, Idoia; Cartailler, Jerome; Chousterman, Benjamin G; Colas, Eva; Denizli, Melek; Espinosa-Gil, Sergio; Faundez-Vidiella, Claudia et al.
DOI: 10.1038/s41419-023-06229-6

Review of the allocation criteria for heart transplant in Spain in 2023. SEC-Heart Failure Association/ONT/SECCE consensus document.

PMID: 37926340
Revista: REVISTA ESPANOLA DE CARDIOLOGIA
Any: 2023
Referència: Rev Esp Cardiol (Engl Ed). 2023 Nov 3:S1885-5857(23)00284-0. doi: 10.1016/j.rec.2023.11.001.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Alari-Pahissa, Elisenda; Almenar-Bonet, Luis; Atienza, Felipe; Aurelio Sarralde-Aguayo, Jose; Baguda, Javier De Juan; Barge-Caballero, Eduardo; Blasco-Peiro, Teresa; Bolinaga-Ayala, Idoia; Camino, Manuela; Carlos Sanchez-Salado, Jose et al.
DOI: 10.1016/j.rec.2023.11.001

The ERK5/NF-kappaB signaling pathway targets endometrial cancer proliferation and survival.

PMID: 36123565
Revista: CELLULAR AND MOLECULAR LIFE SCIENCES
Any: 2022
Referència: Cell Mol Life Sci. 2022 Sep 19;79(10):524. doi: 10.1007/s00018-022-04541-6.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Bayascas, Jose R; Bolinaga-Ayala, Idoia; Colas, Eva; Dieguez-Martinez, Nora; Dolcet, Xavier; Domingo-Orti, Ines; Espinosa-Gil, Sergio; Gorgisen, Gokhan; Lizcano, Jose M; Megias-Roda, Elisabet et al.
DOI: 10.1007/s00018-022-04541-6

Methuosis Contributes to Jaspine-B-Induced Cell Death.

PMID: 35806262
Revista: INTERNATIONAL JOURNAL OF MOLECULAR SCIENCES
Any: 2022
Referència: Int J Mol Sci. 2022 Jun 29;23(13). pii: ijms23137257. doi: 10.3390/ijms23137257.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Abad, Jose Luis; Bielsa, Nuria; Casas, Josefina; Casasampere, Mireia; Delgado, Antonio; Enrich, Carlos; Fabrias, Gemma; Lizcano, Jose M et al.
DOI: 10.3390/ijms23137257

ABTL0812 enhances antitumor effect of paclitaxel and reverts chemoresistance in triple-negative breast cancer models.

PMID: 35293148
Revista: Cancer Communications
Any: 2022
Referència: Cancer Commun (Lond). 2022 Jun;42(6):567-571. doi: 10.1002/cac2.12282. Epub 2022 Mar 16.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Carta amb FI
Autors: Alfon, Jose; Domenech, Carles; Lizcano, Jose Miguel; Megias-Roda, Elisabet; Munoz-Guardiola, Pau; Perez-Montoyo, Hector; Polonio-Alcala, Emma; Puig, Teresa; Ruiz-Martinez, Santiago; Sole-Sanchez, Sonia et al.
DOI: 10.1002/cac2.12282

Methuosis Contributes to Jaspine-B-Induced Cell Death.

PMID: 35806262
Revista: INTERNATIONAL JOURNAL OF MOLECULAR SCIENCES
Any: 2022
Referència: Int J Mol Sci. 2022 Jun 29;23(13). pii: ijms23137257. doi: 10.3390/ijms23137257.
Factor d'impacte: 5.924
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Bielsa, Nuria; Casasampere, Mireia; Abad, Jose Luis; Enrich, Carlos; Delgado, Antonio; Fabrias, Gemma; Lizcano, Jose M; Casas, Josefina et al.
DOI: 10.3390/ijms23137257

A first-in-human phase I/Ib dose-escalation clinical trial of the autophagy inducer ABTL0812 in patients with advanced solid tumours.

PMID: 33588149
Revista: EUROPEAN JOURNAL OF CANCER
Any: 2021
Referència: Eur J Cancer. 2021 Mar;146:87-94. doi: 10.1016/j.ejca.2020.12.019. Epub 2021 Feb 12.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Alfon, Jose; Brunet, Merce; Colom, Helena; Cortal, Marc; Domenech, Carles; Gaba, Lydia; Gascon, Pere; Gomez-Ferreria, Mariana; Lizcano, Jose Miguel; Martin, Marta Gil et al.
DOI: 10.1016/j.ejca.2020.12.019

GRP78 Overexpression Triggers PINK1-IP3R-Mediated Neuroprotective Mitophagy.

PMID: 34440243
Revista: Biomedicines
Any: 2021
Referència: Biomedicines. 2021 Aug 18;9(8). pii: biomedicines9081039. doi: 10.3390/biomedicines9081039.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Apostolova, Nadezda; Banuls, Celia; Bosch, Assumpcio; Casas, Caty; Fores, Joaquim; Herrando-Grabulosa, Mireia; Leiva-Rodriguez, Tatiana; Lizcano, Jose Miguel; Munoz-Guardiola, Pau; Petegnief, Valerie et al.
DOI: 10.3390/biomedicines9081039

An ERK5-KLF2 signalling module regulates early embryonic gene expression and telomere rejuvenation in stem cells.

PMID: 34780645
Revista: BIOCHEMICAL JOURNAL
Any: 2021
Referència: Biochem J. 2021 Dec 10;478(23):4119-4136. doi: 10.1042/BCJ20210646.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Brown, Helen A; Dieguez-Martinez, Nora; Fernandez-Alonso, Rosalia; Findlay, Greg M; Gourlay, Robert; Lizcano, Jose M; Mansoor, Saria; McMulkin, Liam; Peltier, Julien; Rios-Szwed, Diana et al.
DOI: 10.1042/BCJ20210646

ERK5 Inhibition Induces Autophagy-Mediated Cancer Cell Death by Activating ER Stress.

PMID: 34805151
Revista: Frontiers in Cell and Developmental Biology
Any: 2021
Referència: Front Cell Dev Biol. 2021 Nov 4;9:742049. doi: 10.3389/fcell.2021.742049. eCollection 2021.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Bolinaga-Ayala, Idoia; Dieguez-Martinez, Nora; Espinosa-Gil, Sergio; Gamez-Garcia, Andres; Lizcano, Jose M; Megias-Roda, Elisabet; Munoz-Guardiola, Pau; Yoldi, Guillermo et al.
DOI: 10.3389/fcell.2021.742049

Genetic manipulation of LKB1 elicits lethal metastatic prostate cancer.

PMID: 32219437
Revista: JOURNAL OF EXPERIMENTAL MEDICINE
Any: 2020
Referència: J Exp Med. 2020 Jun 1;217(6). pii: 151590. doi: 10.1084/jem.20191787.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Arruabarrena-Aristorena, Amaia; Astobiza, Ianire; Barrio, Rosa; Camacho, Laura; Caro-Maldonado, Alfredo; Carracedo, Arkaitz; Carreira, Suzanne; Cortazar, Ana R; de Bono, Johann S; Fernandez-Ruiz, Sonia et al.
DOI: 10.1084/jem.20191787

Discovery of a selective inhibitor of doublecortin like kinase 1.

PMID: 32251410
Revista: Nature Chemical Biology
Any: 2020
Referència: Nat Chem Biol. 2020 Jun;16(6):635-643. doi: 10.1038/s41589-020-0506-0. Epub 2020 Apr 6.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Aguirre, Andrew J; Corona, Cesear R; Dieguez-Martinez, Nora; Espinosa, Sergio; Ferguson, Fleur M; Gray, Nathanael S; Hahn, William C; Haigis, Kevin M; Harshbarger, Wayne; He, Shuning et al.
DOI: 10.1038/s41589-020-0506-0

SUMOylation Is Required for ERK5 Nuclear Translocation and ERK5-Mediated Cancer Cell Proliferation.

PMID: 32209980
Revista: INTERNATIONAL JOURNAL OF MOLECULAR SCIENCES
Any: 2020
Referència: Int J Mol Sci. 2020 Mar 23;21(6). pii: ijms21062203. doi: 10.3390/ijms21062203.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Dieguez-Martinez, Nora; Erazo, Tatiana; Espinosa-Gil, Sergio; Gomez, Nestor; Lizcano, Jose M et al.
DOI: 10.3390/ijms21062203

The novel proautophagy anticancer drug ABTL0812 potentiates chemotherapy in adenocarcinoma and squamous nonsmall cell lung cancer.

PMID: 31943158
Revista: INTERNATIONAL JOURNAL OF CANCER
Any: 2020
Referència: Int J Cancer. 2020 Aug 15;147(4):1163-1179. doi: 10.1002/ijc.32865. Epub 2020 Feb 6.
Factor d'impacte:
Tipus de publicació: Article en revista internacional
Autors: Alfon, Jose; Ametller, Elisabet; Bragado, Paloma; Domenech, Carles; Erazo, Tatiana; Fernandez-Nogueira, Patricia; Fuster, Gemma; Gascon, Pere; Gomez-Ferreria, Mariana; Jauregui, Patricia et al.
DOI: 10.1002/ijc.32865

Tesis

MAP kinase ERK5, by controlling TP53INP2 proteostasis, modulates cancer cell sensitivity to extrinsic apoptosis induced by death-receptor agonists.

Doctorand: Sergio Espinosa Gil
Director/s: Jose Miguel Lizcano De Vega
Universitat: Universitat Autònoma de Barcelona
Any: 2023

Actualitat

Notícies

Els estudis permetran estudiar noves estratègies terapèutiques per a diferents tipus tumorals.

En el Dia Mundial de la Recerca en Càncer, destaquem la recerca per millorar els tractaments contra el càncer infantil i de l’adult gràcies a tècniques innovadores.

L’equip investigador ha demostrat que inhibir la proteïna TRIB3 alenteix el creixement del rabdomiosarcoma i millora la supervivència en models animals.